Από αξιοσέβαστοι φτωχοί, απατεώνες..

Όταν ο Σερ Μπέβεριτζ λίγο μετά τον πόλεμο, 70 χρόνια πριν, έστηνε το αγγλικό κοινωνικό κράτος, ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος. Να σκεφτείτε ότι το έντυπο με το σχέδιο πούλησε σε μια νύχτα (τρόπος του λέγειν) πάνω από 600,000 αντίτυπα. 

Αυτά τότε. Παρά το γεγονός ότι το αγγλικό σύστημα υγείας εξακολουθεί να παραμένει δημοφιλές, δεν συνέβη το ίδιο και με τις υπόλοιπες παροχές, κυρίως όμως με τους παραλήπτες αυτών των παροχών.

Πρόσφατη έρευνα της Επιτροπής Κοινωνικών Στάσεων και Συμπεριφορών βρήκε ότι πάνω από το 1/3 του πληθυσμού (37%) τους θεωρεί χασομέρηδες. Και ότι σχεδόν τα 2/3 των ερωτηθέντων θεωρούν ότι το επίδομα ανεργίας είναι πολύ υψηλό, τόσο ώστε να αποθαρρύνει την εργασία. Παρεμπιπτόντως, το ποσοστό αυτό το 1993 ήταν 13 μονάδες λιγότερο, στο 24%, παρόλο που λόγω της ύφεσης των δεκαετιών ‘80 και ‘90  οι παροχές ήταν μεγαλύτερες από τις σημερινές.

Επίσης, κατά την ίδια έρευνα, 6 στους 10 συμφωνούν ότι οι περισσότεροι από τους ανέργους θα μπορούσαν να βρουν δουλειά, αν το ήθελαν. Στη δεκαετία του ’90 η αναλογία ήταν η μισή, δηλαδή 3 στους δέκα.

Τι συνέβη λοιπόν μέσα σ’ αυτό το χρονικό διάστημα; Πώς έγινε και οι απόκληροι κατατρύχονται από τη ρετσινιά του τεμπέλη και τρακαδόρου; Πρώτα και κύρια, η αυξημένη ανεργία, η οποία και έκανε εμφανή τη διάκριση ανάμεσα σε ανέργους και εργαζόμενους. Στην εποχή του Μπέβεριτζ, με ανεργία μόνο στο 2%, τέτοιο διάκριση δεν ήταν δυνατόν να υφίσταται. Τότε, μόνο το 9% των ανέργων έμενε εκτός εργασίας για πάνω από ένα χρόνο. Σήμερα, το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 30%.

Δεύτερο, ο κατακερματισμός των κοινωνιών και η απώλεια της αίσθησης της κοινότητας και των κοινών αξιών τα οποία χρειάζονται για τη λειτουργιών των όποιων αναδιανεμητικών συστημάτων.

Παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με εκτίμηση του Υπουργείου για τις Συντάξεις, μόνο ένα 2% των παροχών φέρεται να φτάνει λόγω  απάτης σε λάθος χέρια, εν τούτοις είναι διάχυτη η αίσθηση στο παραδαρμένο από την προπαγάνδα κοινό, ότι το κοινωνικό κράτος βρίσκεται παραδομένο στα χέρια κακοποιών, ληστών, και καταχραστών. Κουτσών που περπατάνε, τυφλών που βλέπουν, και καμπούρηδων που φοράνε μαξιλάρι. 

Στην πραγματικότητα, όπως έδειξε η έρευνα, 9 στους 10 εφ’ όσον βρουν δουλειά παραιτούνται από το επίδομα ανεργίας μέσα στο χρόνο. Το πρόβλημα, (δεν χρειάζεται να το πούμε ξανά), δεν είναι η τεμπελιά, ή το κακοταίριασμα ανάμεσα στις περιοχές που συχνάζουν οι άνεργοι και στις περιοχές που συχνάζουν οι δουλειές, κατά τον ανεκδιήγητο Πισσαρίδη, που πήρε και το Νόμπελ, αλλά η έλλειψη δουλειά γενικώς. Για να δούμε τώρα, στους καιρούς της κρίσης, αν το κοινωνικό κράτος είναι καλό ή ακόμα ένα άθλιο απομεινάρι των μπολσεβίκων! Αλλά κι εδώ υπάρχει το αντεπιχείρημα: Για την κρίση φταίει το κοινωνικό κράτος! 

Y.Γ. Δείτε  χθεσινό ρεπορτάζ από BBC

Η Ισπανική λίστα Lagarde

Είναι γνωστό ότι η κ. Λαγκάρντ δεν έστειλε την περίφημη λίστα της μόνο σε μας. Αφού κάθισε και ξεκαθάρισε έναν-έναν τους δεκάδες χιλιάδες λογαριασμούς του Φαλτσιάνι, και αφού κράτησε ό,τι ήταν να κρατήσει για την πατρίδα της, απέστειλε τους υπόλοιπους σε Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και πιθανώς αλλού, τακτοποιημένους σε ισάριθμες καλογραμμένες λίστες. Αυτά γύρω στον Μάιο του 2010.

Το τι απέγινε η δική μας λίστα, είναι πλέον γνωστό, έστω και με καθυστέρηση δυο χρόνων. Το τι θα γίνει περαιτέρω, είναι επίσης γνωστό, δηλαδή τίποτε. Απ’ ότι φάνηκε το ζόρι όλο ήταν να πληροφορηθούμε το περιεχόμενο για να ‘χουμε κάτι το ενδιαφέρον να συζητάμε στις ανιαρές συνάξεις του Σαββατόβραδου, και όχι να απαιτήσουμε τα περαιτέρω.

Στην Ισπανία, η λίστα ανοίχτηκε στην ώρα της. Βρέθηκε να περιλαμβάνει 569 ονόματα, ανάμεσά τους τα μεγαλύτερα ονόματα των επιχειρήσεων και της πολιτικής, με πιο γνωστούς (για μάς τους μη Ισπανούς), τον σημαίνοντα και με μεγάλη πολιτική επιρροή, Emilio Botin, πρόεδρο της Santander Bank, και τον  Χοσέ Μαρία Αθνάρ, πρώην Πρωθυπουργό. 

Οι φορολογικές αρχές, πράγματι έπιασαν δουλειά και έβγαλαν στη φόρα λογαριασμούς 2 δις ευρώ που ανήκαν στον κ. Botin, στον αδελφό του και στα 11 παιδιά τους. Ποσό, το οποίο δεν είχε ποτέ του δηλωθεί, παραμένοντας θαμμένο για χρόνια στα υπόγεια κάποιας ελβετικής HSBC. Με το θέμα ασχολήθηκαν εκτενώς σε σειρά άρθρων τους οι Times της Νέας Υόρκης, αλλά ουδόλως, οι μεγάλες ισπανικές εφημερίδες, ούτε καν σε μια στήλη, ούτε καν στα ψιλά. Δεν είναι δύσκολο να μαντέψουμε το λόγο. Τα χρήματα που σκόρπαγε και σκορπάει η Santander σε διαφήμιση σε εφημερίδες και περιοδικά είναι αρκετά για να βουλώνουν στόματα, ειδικά σε καιρούς όπου τα media βρίσκονται σε μια τόσο δυσάρεστη θέση. Πρακτική, που θα ήταν ανόητο να πιστεύαμε ότι σταματάει στα σύνορα της Ισπανίας.  

Η υπόθεση Botin έφτασε στα δικαστήρια, αλλά ουδέποτε εκδικάστηκε, και καμιά κατηγορία δεν απαγγέλθηκε. Έκλεισε στο μάνι-μάνι με εξωδικαστικό συμβιβασμό 200 εκ. ευρώ, με την προσωπική παρέμβαση μάλιστα της ίδιας της αναπληρώτριας Πρωθυπουργού της κυβέρνησης Θαπατέρο, κυρίας María Teresa Fernández de la Vega ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε άλλη έρευνα. 

Η περίπτωση Botin δεν είναι μοναδική. Με τον ίδιο τρόπο είχε απαλλαγεί δικαστικώς και ο πρόεδρος της Telefonica, με τη δικαιολογία ότι είχε παρέλθει αρκετός χρόνος ανάμεσα στην τέλεση του αδικήματος της φοροδιαφυγής και την εκδίκασή του.  

Κι εδώ ερχόμαστε πάλι στο θέμα της φοροδιαφυγής των «μεγάλων» και των καθ’ έξιν ανέγγιχτων. Προκαλεί θαυμασμό ο ζήλος με τον οποίο τα εγχώρια μιντιακά συγκροτήματα επιστρατεύουν στοιχεία, με τη βοήθεια πάντα και της πρόθυμης επιστημονικής κοινότητας, (βλ. πρόσφατη έκθεση ομάδας ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου), για να συγκαλύψουν την φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή και φοροαπαλλαγή του μεγάλου κεφαλαίου, των πολυεθνικών και των εφοπλιστών, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον τους μονάχα στη φοροδιαφυγή των «μικρών», ελευθέρων επαγγελματιών και μικρο-επιχειρηματιών. Όχι ότι δεν είναι σημαντική, αλλά δεν είναι η μοναδική, και εφ’ όσον δεν διερευνάται το μέγεθος της «μεγάλης» φοροδιαφυγής έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι η «μικρή» μπορεί να μην είναι και η πλέον σημαντική.

Όλως παραδόξως, αυτό πιστεύουν οι Times της Νέας Υόρκης και το Reuters για τη σχεδόν έως απολύτως μηδενική φορολόγηση πολυεθνικών όπως Amazon, Starbucks, Facebook, Google, Ε-bay, κ.α.. Το ίδιο πιστεύουν και οι φορολογικές αρχές της Ισπανίας για τις ανάλογες ισπανικές. Σύμφωνα με τις τελευταίες, το 74% της φοροδιαφυγής αποδίδεται στις τράπεζες και τους επιχειρηματικούς κολοσσούς, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 44 περίπου δις, τη στιγμή που το έλλειμμα της Ισπανίας δεν απέχει και πολύ από το νούμερο αυτό, στα 66 δις. Ενώ τα ποσά είναι λίγο πολύ γνωστά καμιά κυβέρνηση δεν τολμά να τους αγγίξει. Στην πραγματικότητα, το ενδιαφέρον των Ισπανών εφοριακών επικεντρώνεται στη φοροδιαφυγή των ελευθέρων επαγγελματιών, η οποία όμως αντιπροσωπεύει μόνο το 8% της συνολικής εκτιμώμενης φοροκλοπής. 

Σε μια δε σπάνια στιγμή ειλικρίνειας, ο πρώην πρωθυπουργός Αθνάρ παραδέχτηκε ότι «οι πλούσιοι δεν πληρώνουν φόρους στην Ισπανία». Έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι η ανοχή προς την φοροδιαφυγή των πλουσίων δικαιολογείται με τα ίδια επιχειρήματα τα οποία διακινούνται και από τα εγχώρια media: ότι δηλαδή οι συνέπειες της φοροδιαφυγής των «μεγάλων» είναι αμελητέες για το λόγο ότι είναι λίγοι. Πράγμα που θα ήταν σωστό αν δεν υπήρχε υπερβολική συγκέντρωση πλούτου, κι αν δεν υπήρχαν εκατοντάδες τρύπες, φτιαγμένες θαρρείς για να διευκολύνονται.   

Ο κ. Ραχόι, θέλοντας ίσως να κατευνάσει τα πνεύματα των ξεσηκωμένων Ισπανών, τον Μάιο του 2011 θέσπισε κίνητρα, όπως φορολόγηση κατά 10% των «μαύρων» offshore καταθέσεων, εκτιμώμενες στα 25 δις ευρώ, στοχεύοντας έτσι, στον επαναπατρισμό τους. Παρά τη συγκεκριμένη κίνηση «καλής θέλησης», αυτοί που παρουσιάστηκαν ήταν μόνο 115, κι ενώ η κυβέρνηση ήλπιζε να εισπράξει γύρω στα 2.5 δις, τελικά στα ταμεία μπήκε ούτε το 1% των προσδοκώμενων.

«Τι άλλο να κάνω;», φέρεται να είπε ο Ραχόι. Προσπάθησα, δεν είναι ότι δεν προσπάθησα. Αλλά, άμα δεν θέλουν; Σωστά! 

Ασθενεί ή δεν ασθενεί η Γαλλία;

Η Γαλλία σ’ όλο αυτό το διάστημα της θύελλας που σαρώνει το Νότο παρέμεινε σχεδόν αλώβητη. Μπορεί να έχασε το τριπλό αστέρι, αλλά αυτό δεν φαίνεται να ενόχλησε ιδιαίτερα τις αγορές που συνεχίζουν να τη δανείζουν με προθυμία. 

Παράλληλα, η εκλογή Ολλάντ, επίσης δεν φάνηκε να έχει καμιά σοβαρή επίπτωση στη ψυχολογία των αγορών. Και τούτο διότι πέρα από την κορώνα της επιβολής του 70% στη φορολόγηση εισοδημάτων άνω του 1 εκ., (χωρίς στην πραγματικότητα να έχει τη δυνατότητα να επιφέρει σημαντικές δημοσιονομικές επιπτώσεις), δεν φάνηκε διατεθειμένος να επιβάλει κάποιο βέρο σοσιαλιστικό μέτρο που θα τάραζε το αρμονικό κλίμα ανάμεσα στους ισχυρούς της Ευρώπης. 

Αλλά η μουρμούρα, μουρμούρα. Παρά το γεγονός ότι ανήκει στα δεξιά περιθώρια της σοσιαλδημοκρατίας, εν τούτοις η λέξη αυτή ακόμα συνεχίζει να αναστατώνει. Πού ξέρεις τι μπορεί να σου βγει στο μέλλον, θα σκέφτεται η Μέρκελ και η παρέα της. Μπορεί το λανθάνον σοσιαλδημοκρατικό γονίδιο, κάποια στιγμή να αναζωογονηθεί και να σηκώσει κεφάλι. Και άντε μετά να μαζέψεις τους έξαλλους γείτονες του Νότου, που θα βρουν στο κατώφλι τους έναν ισχυρό συνήγορο.

O Economist στο τελευταίο του τεύχος, (17/11/2012,) αυτό με το εξώφυλλο μπαγκέτα-βόμβα σε περιτύλιγμα γαλλικής σημαίας, καταβάλει 14-σέλιδη προσπάθεια για να ανακατώσει τα νερά της γαλλικής οικονομίας και να διασπείρει την αμφιβολία σχετικά με την υγεία της. Δεν είναι δα και λίγο ένα τόσο μεγάλο περιοδικό, από τα θεωρούμενα σοβαρά, να κάτσει και ν’ ασχοληθεί μαζί σου σε τόση μεγάλη έκταση. Αυτό δεν είναι κουδούνισμα στ’ αυτιά των αγορών, αλλά ολόκληρη η καμπάνα της Φιλαδέλφειας. Ή η Γαλλία συντάσσεται με το δόγμα Βερολίνου, ή οι καμπάνες θα γίνουν δυο. 

Η πειθώ γεννιέται από την εγκυρότητα, και η εγκυρότητα γεννιέται από τα στοιχεία, τις καμπύλες και τα διαγράμματα. Και από τέτοια βρίσκει κανείς πολλά στο εν λόγω αφιέρωμα. Δεν χρειάζεται να σχολιάσουμε το καθ’ ένα απ’ αυτά. Αρκεί να σταθούμε στο πρώτο εισαγωγικό κείμενο για ν’ αντιληφθούμε τη λαθροχειρία του εγχειρήματος.

Ο αρθρογράφος ξεκινάει απαριθμώντας αυτά τα οποία εντάσσει στα αρνητικά της οικονομίας, και τα οποία είναι: 

το ύψος των δημοσίων επενδύσεων, στο 57% ΑΕΠ, 

το μάλλον επίμονο δημοσιονομικό έλλειμμα, 

το δημόσιο χρέος της, στο 90% ΑΕΠ,

η υψηλή φορολόγηση του πλούτου, των κερδών και των μερισμάτων,

η χαμηλή αποδοχή από τον πληθυσμό του καπιταλιστικού μοντέλου,

η ρύθμιση της εργασίας και …των φαρμακείων. (δεν μπορεί, κάποιος λόγος θα υπάρχει που τα φαρμακεία έχουν μπει στο μάτι των Ευρωπαίων),

η μεγάλη συχνότητα προσφυγών στα δικαστήρια για ανεξέλεγκτες απολύσεις,

οι συχνές διαδηλώσεις του κόσμου και των συνδικάτων, και 

η απουσία, εδώ και 25 χρόνια, νέων εταιριών από τον χρηματιστηριακό δείκτη CAC-40.

Στα θετικά τώρα, ως έγκυρο περιοδικό που είναι ταμένο στην παρουσίαση της αλήθειας, όσο πικρή και να είναι αυτή, περιλαμβάνει τα εξής:

Το μέγεθος της γαλλικής οικονομίας, (5η στον κόσμο),

Το μέγεθος των εξαγωγών της (6η εξαγωγική δύναμη),

Το μέγεθος της εισροής άμεσων ξένων επενδύσεων, (4η θέση παγκοσμίως),

Την παρουσία των περισσότερων πολυεθνικών στο δείκτη Fortune-500, ξεπερνώντας ακόμα και τη Βρετανία,

Τις αξεπέραστες υποδομές της στις μεταφορές και την ενέργεια,

Τις παγκοσμίου φήμης grandes ecoles,

Το θαυμαστό της σύστημα υγείας, και 

Το καλύτερο δημογραφικό αποτέλεσμα στην Ευρώπη, με το ποσοστό γεννήσεων να ξεπερνά αυτό των θανάτων.

Τι παρατηρεί κανείς από την προηγούμενη σύγκριση; Ποια είναι η θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στα αρνητικά και θετικά στοιχεία; Πολύ απλά, τα αρνητικά εντάσσονται στην Ιδεολογία, ενώ τα θετικά, σε απτά Επιτεύγματα. Τα αρνητικά, εκλαμβάνονται ως de facto αρνητικά, για το λόγο ότι δεν εκπληρώνουν κάποια προαπαιτούμενα, τα οποία θέτει αυθαίρετα ο αρθρογράφος, ενώ τα θετικά διαμορφώνουν μια πραγματικότητα για την οποία υπάρχει καθολική συναίνεση ότι είναι σπουδαία.  

Εξετάζοντάς ένα προς ένα τα στοιχεία στα οποία η Γαλλία έχει "φτωχές" επιδόσεις παρατηρούμε ότι  όλα αυτά, στο σύνολό τους συνθέτουν τον κορμό του νεοφιλελεύθερου οικονομικού υποδείγματος: μεγάλο, πάνω του 60% χρέος, ρυθμισμένη εργασία, υψηλή φορολογία του πλούτου, κλπ. Άλλωστε, ο αρθρογράφος, καθόλου δεν το κρύβει, όταν αποδίδει τις κακές πλευρές της γαλλικής οικονομίας, ανάμεσα στα άλλα και στη μικρή αποδοχή που έχει από τους Γάλλους το καπιταλιστικό μοντέλο.

Χωρίς πιθανόν να το αντιλαμβάνεται, ο Economist μέσα από αυτή την αντιπαράθεση, φτάνει να  ακυρώνει εκ του αποτελέσματος τις προϋποθέσεις που θέτει για μια καλή οικονομία, καθ’ ότι, παρόλο που οι προϋποθέσεις, όπως διαπιστώνει, δεν εκπληρώνονται η οικονομία κάνει όντως θαύματα. Αν ήταν συνεπής με την ιδεολογία του, δεν θα έπρεπε να βρει τίποτε το θετικό. 

  

Το προηγούμενο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο μακριά από την πραγματικότητα μπορεί να κινηθεί ο νεοφιλελεύθερος νους.   

Τα κάλπικα νομίσματα της Εκπαίδευσης

Στα δύσκολα χρόνια μετά την κατάρρευση της Αργεντινής, μεγάλο μέρος του πληθυσμού, στερημένο από εργασία και χρήματα κατόρθωσε να επιβιώσει μέσω της ανταλλακτικής οικονομίας, όπως άλλωστε γίνεται κι εδώ με πάνω από 30 δίκτυα να λειτουργούν, με μερικά δε εξ αυτών να έχουν εκδώσει και το δικό τους τοπικό νόμισμα, όπως ΣΑΝΟ στη Σύρο, ΤΕΜ στο Βόλο, Φασούλι στην Αθήνα, Καερέτι στην Ιεράπετρα κ.α. 

Στην Αργεντινή το ανταλλακτικό (trueque) νόμισμα (creditos) χρησιμοποιούνταν από περίπου το 7% του πληθυσμού, ενώ τα εμπορεύματα και οι υπηρεσίες που ανταλλάσσονταν ανέρχονταν σε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια. Όλα τα καλά όμως έχουν και ένα τέλος. Το σύστημα κάποια στιγμή κατέρρευσε από τα εκατομμύρια των πλαστών νομισμάτων που εισέρρευσαν σε μια αλληλέγγυα και έξω από το τραπεζικό σύστημα οικονομία. Για παράδειγμα, μόνο σε μια έφοδό της η αστυνομία κατάσχεσε 2 εκ. creditos. Το πλαστό λοιπόν νόμισμα κατέστρεψε το καλό και το χρήσιμο.

Στη σημερινή Ελλάδα, η έκταση της ανταλλακτικής οικονομίας δεν είναι ακόμα τέτοια ώστε να κινδυνέψει να υπονομευτεί από κάλπικα σανό και φασούλια. Υπονομεύεται όμως με μια παρόμοια διαδικασία και μάλιστα με νόμους και εικονικές ψηφοφορίες στη βουλή, ένα άλλο νόμισμα, το εκπαιδευτικό. 

Το μεσοπρόθεσμο, το οποίο με κολπάκια, ανοησίες, προχειρότητες, ονειροφαντασίες και πολύ δημιουργική λογιστική λανσάρει τον ορθό δρόμο προς τον καπιταλισμό, ταυτόχρονα θεωρεί ως υποχρέωσή του να τελειώνει και με μερικές άλλες εκκρεμότητες, λόγου χάρη με την ανώτατη εκπαίδευση και τα πανεπιστήμια. Συγκεκριμένα, καταργεί κάθε περιορισμό στη λειτουργία  των κολεγίων, των οποίων οι απόφοιτοι θα έχουν ίσα επαγγελματικά δικαιώματα με τους αποφοίτους της ανώτατης εκπαίδευσης. Είναι δε η πρώτη φορά που μέσω franchising αναγνωρίζονται πτυχία των κολεγίων. Αρχιτέκτονας ας πούμε του ΕΜΠ θα έχει την ίδια άδεια να χτίζει σπίτια με τον απόφοιτο γνωστού Κολεγίου, το οποίο λόγω έλλειψης μαθητών για το πρώτο έτος τοποθετούσε τους νέους πελάτες κατευθείαν στο δεύτερο, ή ενός άλλου Κολεγίου που το πτυχίο εξασφαλιζόταν με ένα συνοπτικό πακέτο 20 μαθημάτων και αρκετές επισκέψεις σε αρχιτεκτονήματα πλουσιόσπιτων της Εκάλης και του Ψυχικού.

Κατ’ αναλογία λοιπόν, όπως το κάλπικο credito κατέστρεψε το καλό, έτσι και τα διάφορα κάλπικα creditos των διάφορων κάλπικων Κολεγίων, αντί να συμβάλλουν σε καλύτερη εκπαίδευση, σιγά σιγά θα διαβρώσουν και ό,τι καλό υπάρχει μέχρι στιγμής.

Εταιρίες φυσικού αερίου χειραγωγούν τις τιμές

Μέσα στις υποχρεώσεις της κυβέρνησης για το 2013, όπως αναγράφεται στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2013-2016, είναι και η σφαγή των εταιριών ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ και ΕΛΠΕ, αναμφίβολα εταιριών μεγάλης στρατηγικής σημασίας. Η πώληση αυτή δεν υπαγορεύεται από λόγους ελάφρυνσης των δημοσίων οικονομικών λόγω συσσωρευμένων ζημιών των εν λόγω εταιριών, καθότι και οι τρεις είναι συστηματικά κερδοφόρες, αλλά ακριβώς εξ αιτίας του γεγονότος αυτού. Το ότι το δημόσιο θα χάσει τον έλεγχο κερδοφόρων και στρατηγικής σημασίας εταιριών για το 0.000001% του χρέους, και ότι στα επόμενα χρόνια και για όσο υπάρχει αυτή η χώρα θα πορεύεται ξεβράκωτη, δεν φαίνεται να συγκινεί κανένα. 

Η μόνιμη επωδός των ιδιωτικοποιήσεων είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι καλύτερος, αποδοτικότερος, φτηνότερος, πηδάει μακρύτερα και ψηλότερα, και δίνει, (τρομάρα του) και παραπάνω δουλειές. 

Φυσικά, δεν υπάρχει καμιά ορθολογική εξήγηση τού γιατί να μπορεί να τα κάνει όλα αυτά τα θαυμαστά ο ιδιωτικός τομέας και να μην μπορεί να τα κάνει και ο δημόσιος, όπως άλλωστε γνωρίζουμε από πλείστες περιπτώσεις χωρών στο πρόσφατο παρελθόν. Δεν υπάρχει ούτε μια χώρα του λεγόμενου πρώτου κόσμου που να μην στάθηκε στα πόδια της και να μην σημείωσε αλματώδη ανάπτυξη χωρίς να έχει στηρίξει αδρά τη δημόσια, στρατηγικής σημασίας, επιχειρηματικότητα. Δείτε για παράδειγμα περιπτώσεις, όπως παρουσιάζονται στο βιβλίο του Χα Τζουν Τσανγκ, “23 αλήθειες που δεν μάς λένε για τον καπιταλισμό”. Παρεμπιπτόντως ο συγγραφέας θα δώσει διάλεξη στο Μέγαρο Μουσικής, εδώ στην Αθήνα, στις 11 Δεκεμβρίου. 

Εν πάση περιπτώσει, σε προηγούμενες αναρτήσεις εκθέσαμε τους κυριότερους τρόπους, που ένα μάτσο μεγάλων πολυεθνικών μετέρχεται για να σκανδαλο-φοροδιαφεύγει, συμβάλλοντας έτσι στο κοινό κακό. Φαίνεται ότι τα κινήματα UNCUT, παρακλάδια του OCCUPY στις ΗΠΑ και ΗΒ, τα οποία έπιασαν πρώτα το θέμα, και για το  λόγο αυτό πήραν, αν και κάπως αργά, τα εύσημα του Andrew Haldane από την Τράπεζα της Αγγλίας, έκαναν καλή δουλειά ώστε να παρακινήσουν και τα mainstream media, ακόμα και στην πατρίδα μας, ν’ ασχοληθούν με το θέμα. 

Τις προάλλες λοιπόν, έσκασε ένα καινούργιο σκάνδαλο στο ΗΒ, όπου οι έξι μεγάλες εταιρίες φυσικού αερίου (γιαυτό και η εισαγωγή για ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ), πιάστηκαν να κάνουν λοβιτούρες σχετικά με τον καθορισμό της τιμής βάσης, πριν διοχετευτεί στις εταιρίες λιανικής και φτάσει στους λογαριασμούς των σπιτιών. Δηλαδή τυπική περίπτωση χειραγώγησης, του ιδίου εύρους και σημασίας με τη χειραγώγηση του διατραπεζικού libor του Λονδίνου.

Το θέμα απασχολεί τις αρχές κάπως αργά, αν και ολόκληρη η αγορά φυσικού αερίου και πετρελαίου βοά για συστηματική χειραγώγηση τιμών, εδώ και χρόνια, με αποτέλεσμα φούσκωμα των λογαριασμών κατά 6% με 9% και τεράστια συμβολή στην επέκταση της ενεργειακής φτώχειας, (δηλαδή ποσοστό νοικοκυριών που δεν έχουν χρήματα για να ζεσταθούν), η οποία, σημειωτέον, δεν μετράται στη χώρα μας. 

Λίγο πριν από τις αποκαλύψεις, το καρτέλ των εταιριών φυσικού αερίου είχε ζητήσει αύξηση των τιμών κατά 6% για τη νιοστή συνεχόμενη χρονιά ...

INFO: Gas prices: Financial Services Authority examines whistleblower's claims of Libor-like manipulation.

Το πρόβλημα Γερμανία και πώς επιλύεται

(To διάγραμμα δείχνει την πορεία του συνολικού χρέους της Γερμανίας. Το μπλε, είναι το χρέος των κρατιδίων και δήμων. Το πράσινο περιλαμβάνει και την κοινωνική ασφάλιση. Έτσι, για να μην νοιώθουμε μόνοι).

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας Γερμανία και ΔΝΤ, μπλέξανε τα μπούτια τους ή πιο συγκεκριμένα τους πολλαπλασιαστές τους. Ο πολλαπλασιαστής, το αυθαίρετο αυτό νουμεράκι ανάμεσα στο 0 και το άπειρο, που καθορίζει το ποσοστό που αφαιρείται από το ΑΕΠ μιας χώρας άμα τη λήψει μέτρων, μάς έγινε προσφάτως γνωστός με την ανακοίνωση της έκθεσης του ΔΝΤ για το προφίλ της παγκόσμιας οικονομίας, και προκάλεσε τεράστιο ντόρο σχετικά με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους το κομβικό σωτήριο έτος 2020.

Το μέγεθος του πολλαπλασιαστή, και κατά συνέπεια το μέγεθος του χρέους σε κάποια μεταγενέστερη χρονική στιγμή και το κυριότερο τα μέτρα που θα ληφθούν εξ αιτίας αυτού, δεν είναι μια φυσική ποσότητα καθορισμένη από αδήριτους και αμετάκλητους φυσικούς νόμους, αλλά καθορίζεται εκ των υστέρων και κατ’ εκτίμηση, με μια γερή δόση ενόρασης και μαντεψιάς, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να είναι το οποιοδήποτε. Γι αυτό το αόριστο και νεφελώδες μέγεθος λοιπόν, ερίζουν και τραβιούνται απ’ τα μαλλιά Γιουνκέρ και Λαγκάρντ, για το αν, δηλαδή, το χρέος της Ελλάδας θα είναι 144% του ΑΕΠ το 2020 και 134% του ΑΕΠ το 2022, όπως υποστηρίζει η Λαγκάρντ, ή 120% του ΑΕΠ το 2020, όπως υποστηρίζει ο Γιουνκέρ με τον  Σόιμπλε παρέα. Σε τελευταία ανάλυση, όπως γνωρίζουμε από προηγούμενες μαντέματα της Τρόικας, τα νούμερα αυτά θα περάσουν από τα σαράντα κύματα των αναθεωρήσεων, κι εκείνο το οποίο θα απομείνει θα είναι οι ατελεύτητες υποχρεώσεις της Ελλάδας, οι οποίες θα πρέπει να εκπληρωθούν, στημένες καθώς είναι ποτέ τους να μην εκπληρώνονται, κυνηγώντας κάποια έωλα νούμερα, τα οποία ολοένα και θα αναθεωρούνται προς τα πάνω από κάποιους κάλπικους πολλαπλασιαστές. 

Η διάσταση, λοιπόν, ανάμεσα στο ΔΝΤ, (βλέπε ΗΠΑ) και Γερμανία είναι εμφανής και για πρώτη φορά και οπτικά, όπως τουλάχιστον αποτυπώθηκε κατά τη συνδιάσκεψη της Δευτέρας στις πικρόχολες γκριμάτσες της Κριστίν. Το αίτιο της διαφοράς, όπως εμφανίζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι από τη μια μεριά η απαίτηση του ΔΝΤ από τη Γερμανία να βάλει το χέρι στην τσέπη και να κουρέψει κατά 50% τα 35 περίπου δις που έχει δώσει ως τώρα, (ρευστό και εγγυήσεις), στην Ελλάδα, και από την άλλη, η πρόθεση της Γερμανίας να συνεχίσει στο ίδιο βιολί, του βλέποντας και κάνοντας, τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2013.

Κατ’ ουσίαν, όμως, η διαφοροποίηση του ΔΝΤ θα μπορούσε να εκφράζει τη δυσαρέσκεια της ίδιας της Αμερικής για την εντεινόμενη πολιτική λιτότητας στην Ευρώπη, πολιτική, η οποία φτάνει να απειλεί την ακόμα εύθραυστη οικονομία της, τη δυσαρέσκεια του Λευκού Οίκου για την, στα όρια της περιφρόνησης συμπεριφορά του Σόιμπλε προς τον αμερικανό υπουργό οικονομικών, αλλά και την ανησυχία της για τα αυξανόμενα δείγματα του γερμανικού ηγεμονισμού. 

Η Γερμανία, δεν περιορίζεται πλέον στο να αλωνίζει στα χωράφια των «ανυπόληπτων» και υπερχρεωμένων κρατών του Νότου, αλλά αρχίζει να κουνάει το δάχτυλο και στη Γαλλία, όπως φάνηκε στην έκθεση που συνέταξαν για την οικονομία της πέντε οικονομικοί σύμβουλοι της Καγκελαρίας, (αν και επισήμως η ίδια αρνείται ότι είχε ανάμειξη), η οποία και κατακεραυνώνει την γαλλική οικονομία, αναγορεύοντάς την λίγο-πολύ, ως τον ασθενή της Ευρώπης. Κάτι τέτοιο, βέβαια δεν είναι δυνατό να γίνει ανεκτό από τους Γάλλους, οι οποίοι στο συγκεκριμένο περιστατικό εμφανίστηκαν θιγμένοι, και δικαιολογημένα.

Επιπλέον, συνεχίζεται η διαμάχη Γερμανίας Βρετανίας, αυτή τη φορά με πρόσχημα τον προϋπολογισμό της Ε.Ε, διαμάχη η οποία αυξάνει τον ευρωσκεπτικισμό στη Βρετανία, και την προοπτική ενός Βritexit, ανάλογου του Grexit, που, ας μη το λησμονούμε, ακόμα σοβεί.

Ευρωσκεπτικισμός αναπτύσσεται όμως και στο εσωτερικό της Γερμανίας, για να μην αναφερθούμε και στα κράτη του Νότου, που προηγούνται. Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις, χλιαρά κηρύγματα και ρητορίες περί της ενότητας της Ευρώπης, συντονίζονται όλο και λιγότερο με το αίσθημα των λαών. Μπορεί στα χαρτιά η Ένωση να βρίσκεται ακόμα εν ζωή, αλλά το γυαλί έχει πλέον ραγίσει, και η πέτρα δεν είναι άλλη από την ίδια τη Γερμανία, με τις πολιτικές και τις βλέψεις της.   

Η Γερμανία έξω από το ευρώ

Τι θα γινόταν, όμως, αν η ΕΖ παρέμενε ως έχει, και ήταν η Γερμανία αυτή η οποία αποχωρούσε; Ένα τέτοιο σενάριο παρουσίασε ο Γερμανός οικονομολόγος Gustav Horn, του Ιδρύματος Böckler, στην εφημερίδα Die Zeit, (14/11/2012), το οποίο συνοψίζεται στα εξής σημεία:

Εισάγεται το μάρκο με αρχική ισοτιμία 1:1. Ο πρόεδρος της Bundesbank αποχωρεί από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Οι χρηματαγορές αντιδρούν και μεγάλα ποσά παίρνουν το δρόμο για τα γερμανικά τραπεζικά ιδρύματα. Το νέο μάρκο σε σχέση με το ευρώ ανατιμάται, ας πούμε, κατά 50%, με αποτέλεσμα τα περιουσιακά στοιχεία επενδυμένα στη Γερμανία να χάσουν, σε ευρώ, αρκετή από την αξία τους. Την ίδια στιγμή, πέφτει και η αξία, σε ευρώ, των γερμανικών καταθέσεων και εγγυήσεων στα EFSF και ESM, οι οποίες και θα επιστραφούν, πιθανόν στο 1/3 της αρχικής τους αξίας. Αυτό σημαίνει ζημιές για την Bundesbank και φούσκωμα του γερμανικού χρέους.

Οι ευρωπαϊκές χρηματαγορές δονούνται, η ΕΚΤ μεταφέρει το στρατηγείο της, πιθανόν, στο Παρίσι, και ανακοινώνει άμεσα, επαναγορά ευρωπαϊκών ομολόγων. Τα γερμανικά αυτοκίνητα, ακριβαίνουν. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες εγγράφουν ζημιές και προβαίνουν σε απολύσεις. Λόγω ακρίβειας, η γερμανική ανταγωνιστικότητα αρχίζει να πέφτει και ως αντιστάθμισμα αρχίζουν οι μειώσεις μισθών. Το πλεονασματικό ισοζύγιο πληρωμών αρχίζει κι αυτό να υποχωρεί.  Κάποιες αυτοκινητοβιομηχανίες αρχίζουν να σκέφτονται να αλλάξουν έδρα, μιας και η γερμανική αγορά αποδεικνύεται αρκετά στενή. Το αποτέλεσμα είναι η Γερμανία να χάνει, παράλληλα με τις δουλειές, και έσοδα από φόρους. Έτσι, ένα χρόνο μετά από την αποχώρηση από το ευρώ, η Γερμανία βρίσκεται με βαθιά ύφεση, μεγάλη ανεργία και αποψιλωμένη από τις μεγάλες βιομηχανίες της. 

Εν τω μεταξύ η υπόλοιπη ΕΖ, με κουτσουρεμένη τη γερμανική ανταγωνιστικότητα, αρχίζει σιγά σιγά να σταθεροποιείται. Το δημοσιονομικό σύμφωνο καταργείται και αντικαθίσταται από ένα σύμφωνο σταθερότητας, με στόχευση τον υψηλό πληθωρισμό. O ESM αλλάζει χαρακτήρα και χρηματοδοτείται από ένα μέρος των πλεονασμάτων που επιτυγχάνονται. Η δραστηριότητα ξαναρχίζει και, σε αντίθεση με τη Γερμανία, η οικονομία εμφανίζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, κλπ, κλπ.

Τότε, 200 διακεκριμένοι Γερμανοί οικονομολόγοι απευθύνουν δραματική έκκληση στην όποιο Καγκελάριο για την ανάγκη λήψης μέτρων προς ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας. Η γερμανική αγορά εργασίας, όπως διατείνονται είναι πολύ ανελαστική, οι μισθοί πολύ υψηλοί και τα προνόμια χλιδάτα… 

Έτσι, ενώ στο Βιλαμπάχο ακόμα τρίβουν, στις νότιες πεδιάδες της Βιλαρίμπα τέλειωσαν και το διασκεδάζουν…

Πολλαπλασιαστές: Όλη η ΕΖ πάνω σε μια ευθεία γραμμή!

Πολλά γράφτηκαν τον τελευταίο καιρό για αυτό το περίεργο πλάσμα, τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή, που μπήκε απρόσμενα και με μεγάλη φούρια στη ζωή του καθενός μας, για να την ανατρέψει, όχι γιατί έχει αξία αυτός καθ' αυτός, αλλά γιατί έχει μεγάλη αξία για εκείνους που καθορίζουν τις ζωές μας. Διότι, ο πολλαπλασιαστής δεν είναι παίξε γέλασε. Δείτε, για παράδειγμα πώς σφάζονται στα πόδια του Λαγκάρντ, Μέρκελ, Σόιμπλε και όλα τα καλά παιδιά. 

Κατά πως ορίζεται, το μέγεθος του πολλαπλασιαστή δείχνει την αλλαγή στο ΑΕΠ από μια μεταβολή κατά 1% του ΑΕΠ, του δημοσιονομικού ελλείμματος. Εξαρτάται δε από ένα σωρό παράγοντες, όπως από τη σύνθεση των περιοριστικών δημοσιονομικών πολιτικών, τη διάρκεια και το χρονικό διάστημα επιβολής τους, και από τα συνοδευτικά δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα. Για παράδειγμα, είναι μεγαλύτερος όταν μειώνονται οι δημόσιες επενδύσεις, παρά όταν μειώνονται οι φόροι, είναι μεγαλύτερος όταν μειώνεται η ρευστότητα και οι πιστώσεις, και όταν τα επιτόκια είναι σταθερά ή πολύ χαμηλά, κοντά στο μηδέν.

Εν πάση περιπτώσει, δεν πρόκειται να κάνω διάλεξη για το τι είναι ο πολλαπλασιαστής και τις  προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες εξάγεται. Υπάρχουν διάφορα μοντέλα-οιωνοσκόποι γιαυτό, τα οποία δομούνται ομαδοποιώντας χώρες με λίγο πολύ τις ίδιες δημοσιονομικές συνθήκες. Ας πούμε, ότι τα κάνουν όλα σωστά και ότι ο τρόπος κατασκευής του μοντέλου και οι παράμετροι που μπαίνουν σ' αυτό είναι οι καλύτερες δυνατές με τις καλύτερες δυνατές τιμές.

Ποιο είναι τότε το παράξενο; 

Το παράξενο βρίσκεται στο παραπάνω διάγραμμα, το οποίο είναι ένα τυπικό παράδειγμα υπολογισμού του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή. Παρουσιάζει τη σχέση ανάμεσα στη μεταβολή του ΑΕΠ και τη μεταβολή της δημοσιονομικής κατάστασης για ένα μάτσο χώρες της ευρωζώνης. Το ότι απουσιάζει η Ελλάδα από αυτό, δεν έχει καμιά σημασία γιαυτό που θέλω να πω. Οι χώρες είναι διασκορπισμένες στο χώρο ανάμεσα στον κατακόρυφο και οριζόντιο άξονα, το οποίο είναι και φυσιολογικό, μιας και δεν έχουν όλες την ίδια ακριβώς συμπεριφορά. 

Αυτό,  όμως που δεν είναι φυσιολογικό είναι η ευθεία γραμμή, η οποία το διατρέχει, και η οποία υποτίθεται ότι αναπαριστά τη Μέση Συμπεριφορά των ως άνω χωρών. Είναι ποτέ αυτό δυνατόν; Θα το κάνατε ποτέ στην πραγματική ζωή ή στις εξετάσεις; Θα λέγατε ποτέ, με ελαφριά την καρδιά, ότι το τουρλομπούκι των διάσπαρτων σημείων μπορεί να συνοψιστεί σε μια απλή ευθεία γραμμή; Ποτέ, αν θέλατε να μην εισπράξετε χάχανα και καρπαζιές.

Κι όμως, αυτό ακριβώς συμβαίνει. Η ευθεία αυτή γραμμή είναι το ακροτελεύτιο αποτέλεσμα, το εκχύλισμα των ακριβών και επίπονων, ας πούμε, υπολογισμών, από την κλίση της οποίας εξάγεται ο περίφημος πολλαπλασιαστής. Στο δεδομένο παράδειγμα, αυτός βγαίνει ίσος με 0.3341, και προσοχή στο τέταρτο δεκαδικό ψηφίο, μπας και μάς ξεφύγει!

Είναι δυνατόν, θα μού πείτε, να εξαρτόμαστε από ένα μοντέλο που το πιο προωθημένο γεωμετρικό στοιχείο που διαθέτει είναι η ευθεία γραμμή; Κι όμως, όπως είδαμε και σε άλλες προβλέψεις (βλ. Οι προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου προσβάλλουν ακόμα και τις καφετζούδες), φαίνεται πώς αυτό είναι το μόνο εργαλείο που διαθέτουν και πως η αντίληψή τους για την ΕΖ και για τις ζωές 300 εκατομμυρίων ανθρώπων δεν μπορεί να πάει πέρα από την εξομοίωσή της με το αρχέγονο ευκλείδειο σύμπαν.

Φτωχά μυαλά, παραπειστικά εργαλεία, οδυνηρά αποτελέσματα...

Συντάξεις και προσδόκιμο ζωής

Η επιμήκυνση του χρόνου συνταξιοδότησης κατά ένα ή δυο έτη, που έχει αποφασιστεί σε μια πλειάδα χωρών του πρώτου κόσμου πατάει κυρίως στο επιχείρημα της επιμήκυνσης του προσδόκιμου χρόνου ζωής, για να αποκρύψει το γεγονός ότι γίνεται για λόγους καθαρά εισπρακτικούς, όχι προς όφελος των ασφαλιστικών ταμείων αλλά προς όφελος των ποικίλων δανειστών.

Το παραπάνω γράφημα, το οποίο απεικονίζει τον μέσο όρο του προσδόκιμου χρόνου ζωής του άρρενος Αμερικανού μετά την ηλικία των 65 για δυο διαφορετικές χρονιές, το 1986 (μπλε στήλη) και 2006 (κόκκινη), είναι αρκετά εύγλωττο ως προς το ποιος θα ζημιωθεί περισσότερο. 

Οι δυο στήλες στ' αριστερά αναφέρονται σε όσους ανήκουν στην κατώτερη μισή εισοδηματική κλίμακα, ενώ οι δυο στήλες στα δεξιά σε όσους ανήκουν στην ανώτερη μισή. Τι μάς λέει λοιπόν; Ότι σε μια εικοσαετία, ανάμεσα στο 1986 και 2006, το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65 του φτωχότερου μισού αυξήθηκε ελάχιστα κατά ένα μόλις έτος, ενώ του πλουσιότερου μισού, κατά πέντε έτη. Έτσι, με την αύξηση των χρόνων εργασίας κατά ένα έτος, οι φτωχότεροι χάνουν ουσιαστικά το κέρδος που τους προσέφεραν τα καλά της προόδου και του πολιτισμού, ώστε να επιμηκύνουν ένεκα αυτών τα χρόνια στη σύνταξη, ενώ οι πλουσιότεροι έχουν επιπλέον τέσσερα χρόνια να τα απολαύσουν.

Εν τέλει, και εδώ καταλήγουν οι φτωχοί στο να επιδοτούν τους πλούσιους.

Υ.Γ. Το γράφημα είναι του P. Krugman, από τους προχθεσινούς ΝΥΤ.

  

Ιδιωτικοποίηση του νερού στη Βρετανία

Η κοινή γνώμη, έρμαιο της πλύσης εγκεφάλου που υφίσταται από τα συγκεκριμένα δημοσιογραφικά κέντρα, από τα επιχειρηματικά συμφέροντα που τα κατέχουν και από τη διαπλοκή ανάμεσα σ’ αυτά και τους εκάστοτε κυβερνητικούς αξιωματούχους, έχει φτάσει να  συγκατατίθεται σε μεγάλο βαθμό στο ξεπούλημα των δημοσίων επιχειρήσεων κοινής ωφελείας, εναρμονίζοντας, εν τη αφελεία της, το συμφέρον τους με το δικό της συμφέρον, στη ρότα του γνωστού ρητού: «Αφεντικά και δούλοι, ένα γινήκαμε ούλοι».

Το μαγικό τρίπτυχο που, εδώ και κάμποσες δεκαετίες εκμαιεύει τη συγκατάθεση είναι η πολυθρύλητη αποτελεσματικότητα του ιδιωτικού τομέα, η αγιοσύνη του σε σχέση με το σάπιο κράτος, οι χαμηλότερες τιμές που προσφέρει, και η αύξηση των θέσεων εργασίας.

Στη συγκεκριμένη φάση που βρισκόμαστε, υπερίπταται και ένα επιπλέον επιχείρημα, αυτό της εξόφλησης του δημοσίου χρέους, ότι δηλαδή,  μέσω των ιδιωτικοποιήσεων, οι εισπράξεις, οι οποίες σύμφωνα με το μεσοπρόθεσμο, υπολογίζονται στην καλύτερη των περιπτώσεων σε 9.5 δις για την περίοδο 2012-2016, θα ελαφρύνουν σημαντικά ένα χρέος το οποίο, πάλι στην καλύτερη των περιπτώσεων και μέσα από ένα σωρό μεταφυσικές παραδοχές, θα ανέρχεται σε δυο ολοστρόγγυλα ΑΕΠ, και κοντά στα 400 δις. 

Στα πλαίσια του σωτηριολογικού αυτού σεναρίου, μεταφέρθηκαν στο κελί μελλοθανάτων του ΤΑΙΠΕΔ και οι δυο εταιρίες ύδρευσης, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, με τη μόνη επιπλέον δικαιολογία ότι αμφότερες οι επιχειρήσεις είναι κερδοφόρες, η μεν ΕΥΔΑΠ παρουσιάζοντας για το 2011 μετά από φόρους κέρδη ίσα με 12.18 εκ, αυξημένα κατά 53.53% σε σχέση με αυτά του πρώτου εξαμήνου, η δε ΕΥΑΘ παρουσιάζοντας κέρδη 15 εκ ευρώ, αυξημένα ομοίως κατά 69%. 

Αν το κράτος δεν ξεφορτωθεί τα πιο κερδοφόρα κομμάτια του, από τα οποία αντλεί φόρους και μερίσματα, τι θα ξεφορτωθεί; Τα ζημιογόνα του; Μα αυτά δεν θα τα θέλει ούτε ο συνομιλών μετά του πρωθυπουργού μας, θεός, είναι η δικαιολογία. Κάποιος, όμως ορθολογικά σκεπτόμενος, θα αντιτάξει ότι αν ο ιδιωτικός τομέας είναι περισσότερο αποδοτικός από τον δημόσιο, τότε διευρύνοντας τον κύκλο εργασιών του, και παρουσιάζοντας μεγαλύτερα κέρδη, θα δώσει την ευκαιρία στο κράτος να εισπράξει περισσότερους φόρους, οι οποίοι και θα αντισταθμίσουν τα χαμένα μερίσματα. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, τα νέα αφεντικά του νερού να προσελκύσουν περισσότερους πελάτες, όπως τα επιπλέον εκατομμύρια των Ελλήνων πολιτών που δεν έχουν ακόμα πρόσβαση στο αγαθό αυτό, καθώς επίσης και να εμπλουτίσουν τη γκάμα του προσφερόμενου ύδατος με νέες γεύσεις, όπως νερό με γεύση φράουλα, νερό με γεύση πικραμύγδαλο, νερό από το Αζερμπαϊτζάν, νερό από τον Νιαγάρα κλπ, ικανοποιώντας και τα πλέον απαιτητικά λαρύγγια. 

Φυσικά, στη χώρα όπου ευδοκιμεί με επιτυχία η ποικιλία της Χαλιμάς, όλα τα προηγούμενα γίνονται αποδεκτά αναντίρρητα, με λαχτάρα και ενθουσιασμό, σαν απολύτως φυσιολογικά και νομοτελειακά, παρά το πλήθος παραδειγμάτων που αποδεικνύουν ότι στο πάνθεον των εταιριών τα φωτοστέφανα δεν έχουν θέση.

Πριν λίγες μέρες είχαμε κάνει μια περιήγηση στο περιβόλι μεγάλων πολυεθνικών εταιριών, όπως Amazon, e-Bay, Starbucks, Facebook και Google, όπου παρουσιάσαμε τη δημοσιογραφική έρευνα του Reuters κυρίως, για το μέγεθος του φορολογικού «οφέλους» που έχει το Ηνωμένο Βασίλειο από την εκεί λειτουργία τους. Αναμένουμε μια παρόμοια έκθεση και για το ελληνικό περιβόλι, αν ποτέ… 

Εν τω μεταξύ μια και μιλάμε για το ελληνικό νερό, μέσα στο σαββατοκύριακο έσκασαν μύτη και δυο άρθρα στον Guardian για το αντίστοιχο βρετανικό, με συμπεράσματα από τα είκοσι χρόνια λειτουργίας του υπό ιδιωτική κηδεμονία.

 Αυτή τη στιγμή στο Ηνωμένο Βασίλειο λειτουργούν 4 μεγάλες εταιρίες νερού, με τη μεγαλύτερη εξ αυτών, την Thames Water να υδροδοτεί 14 εκ. Λονδρέζων. Η εν λόγω εταιρία ιδιωτικοποιήθηκε το 1989 με τίμημα μόλις 922 εκ. λιρών, εν μέσω διθυράμβων για τα οφέλη που θα επέφερε στους καταναλωτές η δεδομένη επιχειρηματική κίνηση, όσον αφορά την τιμή του κυβικού, την ασφάλεια και την επέκταση του δικτύου, την ποιότητα του νερού, αλλά και την απεξάρτηση του κράτους από το να δανείζεται και να τη χρηματοδοτεί. Αμ δε! 

Σύμφωνα με τη σύμβαση πώλησης, υποχρέωση της εταιρίας ήταν και να κατασκευάσει κάτω από τον Τάμεση, μεγάλο αγωγό μεταφοράς λυμάτων στη θάλασσα, καθώς το απαρχαιωμένο δίκτυο παρουσίαζε εκτεταμένες διαρροές. Η επένδυση, κόστους 4 δις λιρών ουδέποτε πραγματοποιήθηκε, παρά μόνον άρχισε να αναθερμαίνεται όταν η κυβέρνηση ανέλαβε να εγγυηθεί ολόκληρο το ποσό δανεισμού, πράγμα που σημαίνει ότι αν κάτι δεν πάει καλά και η εταιρία τα τινάξει, τότε το δάνειο θα εξοφληθεί από τους Βρετανούς φορολογούμενους. Ευτυχώς, δηλαδή, που η ιδιωτικοποίηση θα απάλλασσε τους φορολογούμενους από νέα χρέη!

Επιπλέον, η Thames Water ουδέποτε ασχολήθηκε με το να κατασκευάσει ταμιευτήρες για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, ούτε ενδιαφέρθηκε να αναμορφώσει το δίκτυο, για να το καταστήσει περισσότερο αποτελεσματικό.

Αυτά που φρόντισε όμως να κάνει κατά προτεραιότητα και με επιτυχία ήταν να εμπλακεί σε υπέρμετρο δανεισμό (από 1.8 δις, σε 8 δις μέσα σε μια δεκαετία), να αυξήσει τα μερίδια των μετόχων, τους μισθούς και τα bonus των διευθυντικών στελεχών, και να εγγράψει τα κέρδη στο Λουξεμβούργο, τον σπουδαιότερο φορολογικό παράδεισο στην Ευρώπη, μετά την Ελβετία. Έτσι το 2012, παρά τα 650 εκ.  κέρδη απέδωσε στο ΗΒ μηδενικό σχεδόν φόρο, ενώ για τα μερίσματα μόνο απέδωσε στους δικαιούχους 279.5 εκ. λίρες. Την τελευταία τετραετία τα μερίσματα ανέρχονταν στα 1.08 δις. Ο δε διευθύνων σύμβουλος για το 2012 εισέπραξε μισθό 425,000 λιρών, bonus 420,000 λιρών, ενώ σαν καπάκι, η εταιρία είχε και μια μικρή επιστροφή φόρου, ύψους μόλις 76 εκ. λιρών!

Στην ίδια ακριβώς κατάσταση βρίσκεται και η Αnglian Water, η οποία επίσης δεν πλήρωσε φόρο για το 2012. Η εταιρία αυτή, η οποία δάνεισε τη θυγατρική της στα Cayman (πού αλλού;) 1.609 δις, μοίρασε το 2012 478 εκ. λίρες σε μερίσματα. 

Η Yorkshire Water με κέρδη 303 εκ. λίρες για το 2012, πλήρωσε φόρο 2.9 εκ. μόνο για πέρσι, και τούτο γιατί εμφανίζει τα βιβλία της να ξεχειλίζουν από χρέος, το οποίο, σύμφωνα με το νόμο, εκπίπτει φορολογικά. Με το να εμφανίζεται λοιπόν, η εταιρία, να  έχει συνάψει δάνειο με κάποια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των Cayman, κατορθώνει χρόνο με το χρόνο να μειώνει το φόρο από 70 εκ. το 2009, στα 19 εκ. τον αμέσως επόμενο. Το δάνειο, βέβαια αποδεικνύεται μαϊμού, καθότι στην πραγματικότητα δανείζεται από δικές της θυγατρικές. 

Εν πάση περιπτώσει, κοινή είναι η διαπίστωση ότι οι εταιρίες αυτές δεν πρόκειται να μακροημερεύσουν και στο οσονούπω θα χρειαστούν, τι άλλο;(!),  bail-out!

Μήπως, επειδή κρατούσαν όλο αυτό το διάστημα τα τέλη χαμηλά; Ουδόλως! Μονοπώλια γαρ! Οι τιμές αυξάνονταν ετησίως και σταθερά, καθώς είναι συνδεδεμένες στο δείκτη τιμών λιανικής, ο οποίος ομοίως και αυξανόταν.  

Αν κάποιοι καλοπροαίρετοι, αλλά δυστυχώς αφελείς, διατηρούν ακόμα στο μυαλό τους την εικόνα του προτεστάντη επιχειρηματία, του προ-περασμένου αιώνα που με τη δουλειά, το μεράκι, και τις σωστές αποφάσεις έτρεφε και γιγάντωνε την επιχείρησή του, ας αλλάξουν πλευρό… 

1. Thames Water – a private equity plaything that takes us for fools, Will Hutton, The Observer, Sunday 11 November 2012

2. Water companies pay little or no tax on huge profits, Daniel Boffey, Ian Griffiths and Toby Helm, The Observer, Saturday 10 November 2012

3. Taxing time for multinationals
Amazon, Google and Starbucks face wrath of public accounts select committee amid corporate tax evasion fears, Nils Pratley, guardian.co.uk, Monday 12 November 2012

Από τον τρόμο, στη χλεύη

Ακόμα κι όταν κάποιος σού προξενεί οργή με τα λεγόμενα και τις πράξεις του, ακόμα κι όταν τον φτύνεις, τον βρίζεις και τον λιντσάρεις, (στον ύπνο σου), ακόμα και τότε, σημαίνει ότι τον παίρνεις στα σοβαρά. Μπορεί αυτός που έχεις απέναντί σου να είναι αποκρουστικός και ειδεχθής, τού αναγνωρίζεις όμως τη δύναμη και τη συγκρότηση, τη βούληση και την ικανότητα να κάνει πράξη όσα σε κάνουν να αφρίζεις. Θεωρώντας τον λοιπόν ως αντίπαλο, παίρνεις θέση απέναντί του για να τον πολεμήσεις με τα μέσα που διαθέτεις και μ’ αυτά που γνωρίζεις να χειρίζεσαι καλύτερα. Μέσα, όπως ο λόγος, η λογική, η ανάπτυξη επιχειρημάτων και αντεπιχειρημάτων, η παράθεση αποδείξεων, αλλά και η διαδήλωση, το συλλαλητήριο, η απεργία, οι συγκρούσεις σώμα με σώμα κλπ, άσχετο αν είναι αναμενόμενο ότι η ανάπτυξη των μέσων αυτών δεν θα φέρει σημαντικό αποτέλεσμα ως προς την αναστροφή ειλημμένων αποφάσεων και ιδεολογικών εμμονών. 

Λίγο πολύ, έτσι αντιμετωπίσαμε το πολιτικό σύστημα, το εγχώριο και το ξένο. Έτσι αντιμετωπίσαμε το πρώτο Μνημόνιο, έτσι, το δεύτερο, έτσι το πρώτο μεσοπρόθεσμο, έτσι το δεύτερο μεσοπρόθεσμο, έτσι τον εφαρμοστικό, έτσι τους νόμους τους και τα χαράτσια τους, έτσι το ένα, έτσι το άλλο. Όχι όμως το τρίτο Μνημόνιο.  Εδώ η αντιμετώπιση, μέσα από τον καθρέφτη του twitter κυρίως, γίνεται για πρώτη φορά αλλιώς, με το κλίμα σαφώς να διαφέρει από τις προηγούμενες φορές: με χλεύη, με σαρκασμό, με δηκτικό καλαμπούρι, μ’ ένα όργιο περιπαικτικών ευφυολογημάτων απέναντι στο κυρίαρχο πολιτικό σύστημα και τους χειρισμούς του, με εμπαιγμό, με έντονη διάθεση διακωμώδησης και γελοιοποίησης, με εμπνευσμένες γελοιογραφίες, και συναρπαστικές ατάκες.

Το κυρίαρχο λοιπόν πολιτικό σύστημα, είναι σαφές ότι έχασε πλέον την ικανότητα να φοβίζει. Μπορεί αυτές τις μέρες να παίρνει τις πιο αιμοβόρες αποφάσεις της θητείας του, αλλά είναι γυμνό από επιχειρήματα, ισχύ και δύναμη επιβολής. Αδειασμένο και περιγελόμενο από ντόπιους και ξένους, από φίλους, εταίρους και εχθρούς.   

Μοιάζει με τον τρελό του χωριού, που τριγυρνάει με κουρέλια, βρίζει και απειλεί, αλλά εισπράττει καρπαζιές, καμιά πετριά, και μπόλικα χάχανα. Δεν είναι μακριά η ώρα που τον Βενιζέλο, ας πούμε, θα τον παίρνουν ξωπίσω τα παλιόπαιδα με τίποτε λεμονόκουπες, και θα τού φωνάζουν «θείο, θείο, πες μας καμιά εξυπνάδα για να ευθυμήσουμε!». Ή τον Χρυσοχοΐδη, που θα τού κρεμάν’ κουδούνες, ή τον Άδωνη που θα τού πετάν’ στο σβέρκο ξεσκισμένες εγκυκλοπαίδειες.  

Μοιάζει με την πνιγμένη στο κοκκινάδι και κραγιόν τσατσά, που αρνούμενη να συνθηκολογήσει με τα πλαδαρά μπράτσα, τα πεσμένα στήθια και το χαρακωμένο από τον χρόνο πρόσωπο, επιμένει ακόμα να ζητιανεύει στα σκαλιά του μπουρδέλου τον πόθο των σχολιαρόπαιδων και των φαντάρων και να εισπράττει χλεύη.    

Μοιάζει με τον ξεθωριασμένο και ανάπηρο φασουλή, που βρίσκεται εγκαταλελειμμένος σε κάποια κούτα παιχνιδιών στο πατάρι. 

Μοιάζει με ένα μάτσο τρύπιες κάλτσες, που σύντομα θα ρουφήξει στα σωθικά του, το πλυντήριο της λήθης.

H δυσωδία της σημερινής βουλής

Σήμερα το βράδυ 160 τουρλωτά κωλαράκια, ελαφρυμμένα ίσως από κανά δυο-τρία την τελευταία στιγμή, θα ρίξουν στην κάλπη τις σκατούλες τους, συνεισφέροντας με τον ευωδιαστό αυτό σωρό στη σωτηρία της πατρίδας τους.

Στο κατόπι συσκευασμένες σε περίτεχνο κουτί από το «Αριστοκρατικόν» θα ταξιδέψουν πρώτη θέση προς το Βερολίνο, ως το πειστήριο μιας παρατεταμένης δυσκοιλιότητας και ισόχρονου επίπονου σφιξίματος, και ως το αντάλλαγμα για τις υποσχεθείσες γερμανικής τεχνολογίας καραμέλες αντιμετώπισης των εντερικών δυσλειτουργειών των αποστολέων.  

Ο κόπος όμως άδικος. Ο αρχιτρίκλινος της καγγελαρίας θα τα μυρίσει από δω, θα τα μυρίσει από κει, θα τα ζυγίσει με το μάτι, θα τα ζυγίσει με το καντάρι και θα τα βρει λειψά. Πολύς ο κόπος, μικρό το αποτέλεσμα, θ ‘αποφανθεί και θα τα στείλει πίσω με εντολή να αυγατεύσουν κι άλλο, παραβλέποντας όμως, τον κίνδυνο, στην επόμενη αποστολή, που δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί, αλλά θα γίνει σύντομα. να μην υπάρχουν καν τόσοι πολλοί κώλοι πρόθυμοι να αφοδεύσουν. Κάποια στιγμή μπορεί κι αυτοί να κουραστούν απ’ την υπερπροσπάθεια ή να βουλώσουν.

Ο προυπολογισμός και το μεσοπρόθεσμο δείχνουν ήδη τα όρια του ξεπατώματος. Όσες αλχημείες και να κάνουν, όσο και να βιάσουν τα νούμερα, με ύφεση που είναι ισάξια και μεγαλύτερη της φετινης για το 2013, (όπως πολύ γρήγορα θ’ αποδειχτεί), η ανεργία δεν θα μπορεί να παραμείνει στα ίδια επίπεδα όπως το καταγράφουν, η ανοδική πορεία του χρέους να αναστραφεί και τα ελλείμματα ν’ αρχίσουν να υποχωρούν.

Ο λόγος που δεν πιστεύουμε ούτε ένα από τα χιλιάδες νούμερα του προυπολογισμού και του μεσοπρόθεσμου βρίσκεται στο παραπάνω διάγραμμα, που απεικονίζει τις μαντεψιές των αρίστων της κυβέρνησης και του ΔΝΤ για το ύψος του χρέους. Κάθε στήλη δείχνει την πρόβλεψη που έγινε τον Απρίλιο του 2012 (κόκκινη), την πρόβλεψη έξι μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 2012 (πράσινη) και την τελική πρόβλεψη του προυπολογισμού, ένα μόλις μήνα μετά, (μπλε). Οι αποκλίσεις προς τα πάνω είναι συνταρακτικές, ακόμα και για κείνες τις προβλέψεις που έγιναν με διαφορά ενός μηνός.  Μετά από αυτό, κάθε πρόβλεψη ότι το χρέος θα φτάσει κοντά στο διπλάσιο του ΑΕΠ το 2016,  μόνο καθησυχαστική δεν μπορεί να είναι.

Η κυβέρνηση για πολλοστή φορά διατείνεται ότι τα μέτρα αυτά θα είναι τα τελευταία. Δεν θα είναι όμως. Και τούτο για το εξής πολύ απλό. Η επενέργεια της δόσης των 15 δις μέτρων των επόμενων δυο χρόνων έχει όριο λήξης το τέλος των δυο αυτών χρόνων. Αν παρατηρήσει κανείς την πορεία του ελλείμματος, υπό την προυπόθεση βεβαίως ότι αυτά δεν θα αναθεωρηθούν οσονούπω εκ νέου, θα διαπιστώσει ότι αυτά μεν μειώνονται μέχρι το 2014, από κει και πέρα όμως ξαναπαίρνουν κεφάλι, πράγμα που σηματοδοτεί την ανάγκη λήψης επιπρόσθετων μέτρων. Συμπέρασμα, ότι ο δρόμος προς τον πάτο θα πάρει ακόμα αρκετό καιρό. Τα μέτρα θα παίρνονται με ταχύτερο ρυθμό, το ΑΕΠ θα συρρικνώνεται με ακόμα μεγαλύτερο ρυθμό, ας όψονται οι καινούργιοι πολλαπλασιαστές του ΔΝΤ, και το γυμνό κόκκαλο της κοινωνίας θα γίνεται ολοένα και πιο ορατό.

Και πού βασίζει η κυβέρνηση την ανάκαμψη; Στις αποκρατικοποιήσεις. Και στο υποτιθέμενο πολλαπλασιαστικό όφελος που θα έχουν στην οικονομία. Σύμφωνα πάλι με το μεσοπρόθεσμο, το σύνολο των χρημάτων που αναμένεται να εισπραχθούν από το σύνολο του ξεπουλήματος μέχρι το 2016 είναι μόνο 9.5 δις, ποσό που αντιστοιχεί στο πενιχρό 2.6% του χρέους των 360 δις, όπως αυτό θα αποτιμάται, με τις γνωστές προβλέψεις, στο τέλος του 2016. Αν καθίσει κανείς να αθροίσει τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις, και να τα συγκρίνει με τα διαφυγόντα έσοδα του κράτους από φόρους, κέρδη και μερίσματα μέσα στην επόμενη τετραετία, θα τα βρει συγκρίσιμα, ή ακόμα και λιγότερα. Επομένως το μόνο που θα αποφέρουν οι ιδιωτικοποιήσεις είναι την έμπρακτη απόδειξη της υποτέλειας, των 160 και παρά κάτι αποψινών κώλων που θα καταθέσουν την κόπρο τους για τη σωτηρία της πατρίδας.

Ο Στουρνάρας, όψιμος εραστής των απαξιωμένων πλέον πολλαπλασιαστών, δεν παύει να λανσάρει  την παραμυθία αυτού που ακούει στο όνομα 3: δηλαδή για κάθε 1 ευρώ που θα πέφτει στη χώρα, άλλα 3 θα αυγατίζουν. Αν παρακάμψουμε το αυθαίρετο του 3, διαπιστώνουμε ότι κατά πρώτον ούτε ένα ευρώ από τις ιδιωτικοποιήσεις δεν θα περάσει τα σύνορα του ΤΑΙΠΕΔ προς την εναπομείνουσα ελληνική επικράτεια, και κατά δεύτερον, καμια ιδιωτικοποίηση δεν θα συμβάλει στην ανάπτυξη, παρά μόνο στην μείωση των θέσεων εργασίας και στην πιθανή κερδοφορία του "επενδυτή", αλλά με τους όσους φόρους, αμφίβολο αν θα αποδωθούν στη χώρα. Η διεθνής εμπειρία των ιδιωτικοποιήσεων αυτό μόνο δείχνει. Για να μην τον αδικούμε όμως τελείως, ένας κάποιος πολλαπλασιαστής μπορεί να δράσει μόνο όμως πρόσκαιρα, σε σχέση με τη γη, λόγω πιθανής αναθέρμανσης της ανοικοδόμησης.

Πα' όλη τη σοβαρότητα της κατάστασης, υπάρχει και ένα καλό, που είναι η απόλαυση της πτώσης, μετά από κάθε ψηφοφορία ακόμα περισσότερων γλοιωδών υποκειμένων στο λάκκο με τα σκατά του αυτο-εξευτελισμού και της ανυποληψίας.

Οι προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου προσβάλλουν ακόμα και τις καφετζούδες

Δεν κάνω πλάκα! Το παραπάνω γράφημα δείχνει την πρόβλεψη της κυβέρνησης για την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος της γενικής κυβέρνησης στο διάστημα 2013-2016, όπως αναγράφεται στη σελίδα 37 του μεσοπρόθεσμου πλαισίου για το 2013-2016.

Δεν είναι η πρόβλεψη η ίδια για τη συνεχή αύξηση του πλεονάσματος, αυτή που ξενίζει, αλλά η πρόβλεψη ότι η αύξηση αυτή θα είναι αυστηρά γραμμική, εξέλιξη που δεν συναντάται πουθενά στον πραγματικό κόσμο. Δεν υπάρχει φαινόμενο, ακόμα κι εκείνα που προέρχονται από στοιχειώδεις διαδικασίες, που ν' ακολουθεί τέτοια πορεία χωρίς μικρές ή μεγάλες διακυμάνσεις, πόσο μάλλον  φαινόμενα που ανήκουν στον χαοτικό κόσμο της οικονομίας. 

Αν οι προβλέψεις των οικονομολόγων της κυβέρνησης, λοιπόν, για τα επόμενα χρόνια συγκρίνονται με αυτές των καφετζούδων, όπως έδειξαν οι μέχρι τώρα σημαντικές αποκλίσεις μακρο-οικονομικών μεγεθών ανάμεσα στις προβλέψεις και τις πραγματοποιήσεις τους, η συγκεκριμένη πρόβλεψη θα απορριπτόταν και από το ίδιο το σινάφι των καφετζούδων ως άκρως προσβλητική των ικανοτήτων τους.

Βέβαια, όλη αυτή η ιστορία των προβλέψεων και των ολισθημάτων περί αυτών θα είχε πολύ μεγάλη πλάκα, αν δεν πληρώνονταν κυριολεκτικά με το αίμα των θυμάτων των προβλέψεων αυτών...

Οι καφετζούδες του μεσοπρόθεσμου

Αλήθεια, θέλει μεγάλο ψυχικό κουράγιο για να καθίσει κάποιος και να συντάξει ένα μεσοπρόθεσμα πρόγραμμα. Αυτό σημαίνει ότι, μέχρι να φτάσει στο τέλος του, θα πρέπει να έχει δώσει τόσες μάχες με τη συνείδησή του, όσες και τα νούμερα που ακούμπησε στις 60 και πλέον σελίδες του. 

Όσο σκληρόπετσος και να είναι ο συντάκτης δεν μπορεί να μην λυγίσει, όχι τόσο από τύψεις για το τι αυτά τα νούμερα αντιπροσωπεύουν, αλλά από αμφιβολία για το τι από αυτά που γράφει ανταποκρίνεται σε κάποια στοιχειώδη αλήθεια και προοπτική επαλήθευσης.

Αν η Οικονομική μπορεί να σταθεί ένα σκαλί παραπάνω από την αστρολογία όσον αφορά τις προβλέψεις της, αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνο σε εποχές ακίνδυνες και ανιαρές, όπου το μέλλον δεν διαφέρει και πολύ από το παρελθόν. Οι όποιοι πολλαπλασιαστές έχουν εφευρεθεί, μόνο σε τέτοιες εποχές μπορούν με κάποια ασφάλεια να λειτουργήσουν. Στις δικές μας άγριες και ρευστές εποχές, τέτοιοι πολλαπλασιαστές είναι χρήσιμοι μόνο εκ των υστέρων, ως μπούσουλας για να εξηγήσουν αυτά που συνέβησαν και όχι φυσικά για να προβλέψουν.

Οι καμπύλες που βλέπετε στην αρχή του κειμένου αναπαριστούν διάφορα μακροοικονομικά μεγέθη παρμένα από τις σελίδες του μεσοπρόθεσμου σχεδίου για το διάστημα 2013-2016. Σύμφωνα με τα προλεχθέντα, τέτοιες ασκήσεις μαντικής θα τις κορόιδευαν ακόμα και οι καφετζούδες. Εδώ, δεν υπήρξε ούτε μια πρόβλεψη σε ορίζοντα τριμήνου να επαληθευτεί, εδώ και τρία χρόνια, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει κυβέρνηση που να χαράζει πολιτική σε ορίζοντα τετραετίας.

Αλλά ακόμα και έτσι, αν υποθέσουμε δηλαδή ότι η Οικονομική όντως διαθέτει τα εργαλεία για να προβλέπει, αρκεί κάποιος να ξέρει και να τα χρησιμοποιεί σωστά, το παρόν μεσοπρόθεσμο πάσχει από ένα σοβαρό κουσούρι.  Οι προβλέψεις του δεν βασίστηκαν στον καινούργιο αναθεωρημένο από το ΔΝΤ πολλαπλασιαστή του 1.7 αλλά στον παλιό των καλών και ήρεμων καιρών, και γιαυτό απαξιωμένο, του 0.5, ο οποίος σημαίνει ότι για κάθε 1 ευρώ που αποσύρεται από την οικονομία λόγω μέτρων, το ΑΕΠ μειώνεται κατά το ποσοστό του πολλαπλασιαστή. 

Δείτε για παράδειγμα στη  σελ. 9, Γενικοί κινδυνοι:

“... Η μέχρι τώρα ανάλυση, από ακαδημαϊκές έρευνες και μελέτες του ΔΝΤ, υπέθεταν δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές πολύ κοντά στο 0,5, τουλάχιστον στις προηγμένες οικονομίες, κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες μέχρι το 2009. Νεότερες μελέτες δείχνουν μια σημαντική αύξηση των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών στη μετά τη κρίση περίοδο, σε ένα επίπεδο από 0,9 μέχρι και 1,7. Αν όντως αυτό αληθεύει, υπάρχει περίπτωση να υπάρξει απόκλιση της πραγματικής μακροοικονομικής επίδοσης της οικονομίας για την περίοδο 2013-2016 σε σχέση με το μακροοικονομικό σενάριο...”

Η σχέση του 0.5 με το 1.7 είναι σχεδόν 1 προς 3, πράγμα που σημαίνει ότι τα όποια νούμερα βλέπετε στο διάγραμμα για έλλειμμα, χρέος κλπ, αυτά θα πρέπει να ξανα υπολογιστούν προς το τρις-χειρότερο. Αλλά και με τον πολύ ήπιο πολλαπλασιαστή, παρατηρούμε ότι από το 2014 και μετά το έλλειμμα ξανασηκώνει κεφάλι, ενώ το χρέος ως προς ΑΕΠ παραμένει σταθερό, δηλώνοντας ότι η επήρεια του "φαρμάκου" των μέτρων που θα ψηφιστούν την Τετάρτη είναι πολύ περιορισμένης δράσης. 

Θα κάψουν, θα ρημάξουν, θα ξεπαστρέψουν για ένα δυο χρόνια, αλλά τον καρκίνο δεν θα τον ξεριζώσουν. Τουναντίον, θα τον θεριεύσουν... 

   

Μια είναι η λύση. Ριζική χειρουργική επέμβαση και ολοσχερή αφαίρεση του χρέους.